1. Potężne pale, wbite w dno rzeki, służyły jako podstawa tzw. gaci, czyli konstrukcji z gałęzi i desek, uzupełnianej kamieniami i gliną. Takie konstrukcje były wykorzystywane m.in. do podpiętrzania poziomu rzeki i kierowania jej wód w stronę kół młyńskich. Pale mogły też tworzyć podstawę jazów, służących do połowów ryb. Niestety stosowanie tych konstrukcji powodowało, że Warta, w przeciwieństwie do np. Wisły, była żeglowna od czasu do czasu, pomimo licznych uchwał sejmowych, podejmowanych w sprawie wolnej żeglugi na rzekach Rzeczypospolitej.
|
2. W roku 1562 Stanisław Górka, wojewoda poznański, ulokował na tym terenie miasto Stanisławowo, mające stanowić konkurencję dla Poznania. Ponieważ miasteczko lokowano na gruntach wsi Rataje, należącej do Poznania, miasto Poznań wszczęło proces, wygrało go i w roku 1599 wcieliło miasteczko do Poznania. Tą część Poznania nazywano później "Miasteczkiem", a po wybudowaniu kościoła przyjęła się nazwa św.Roch".
|
3. Most Wielki zwany także Mostem Łacina był mostem drewnianym o konstrukcji tzw. "leżajowej". Od strony Grobli zamykała go wieża strażnicza. Most miał długość około 250 metrów (na mapie jego długośc jest zniekształcona w porównaniu do np. wysokości budynków). Obecnie w tym miejscu znajduje się most św.Rocha.
|
4. Zachodnie koryto Warty, zwane "Zgniłą Wartą". Szerokość zachodniego koryta Warty odpowiadała mniej więcej 1/4 szerokości koryta wschodniego. Zachodnie koryto miało charakter zastojowy i zbiegem lat ulegało zawężaniu. Charakterystyczna nazwa wzięła się z faktu, iż zaduch stojącej wody potęgowany był smrodem wyrzucanych do wody śmieci i fekaliów. Zachodnie koryto Warty zostało zasypane w latach 1889-1896. Obecnie jego przebieg powtarza ulica Mostowa. Na rysunku brak strugi Karmelickiej, która uchodziła do "Zgniłej Warty" na wysokości dzisiejszej "Magdalenki" - została zasypana w tym samym czasie, a jej dawny przebieg obecnie wyznaczają ulica Marii Magdaleny, teren szpitala onkologii i ulica Łąkowa.
|
5. Kościół bernardynów (św.Franciszka Serafickiego). Murowana świątynia powstała w roku 1470. W 1609 dobudowano do kościoła kaplicę Matki Boskiej Loretańskiej.
|
1. Brama Wodna była elementem fortyfikacji miejskich zapewniających komunikację w kierunku Kalisza, Środy Wielkopolskiej i Warszawy. Na jej wysokości funkcjonował drewniany most na fosie. Na opisywanym sztychu brama to budowla z dwuspadowym dachem i szczytami gotyckimi lub renesansowymi. Brama została rozebrana pod koniec XVIII wieku.
|
2. Kolegiata św.Marii Magdaleny była w swoim czasie jednym z większych kościołów gotyckich w Polsce. Zbudowana w XIII wieku, przetrwała z licznymi peregrynacjami do roku 1802, kiedy to jej ruiny zostały ostatecznie rozebrane. O potędze kościoła świadczy chociażby ilość kaplic: 27. Obecnie w tym miejscu znajduje się plac Kolegiacki.
|
3. Most na fosie przy wylocie tzw. "Ciemnej Bramki". Most łączył Nowy Rynek (obecnie plac Kolegiacki) z placem przy kościele Bernardynów. Był to most drewniany, długości około 10 metrów.
|
4. Kościół Wszystkich Świętych, obecnie nie istniejący (ulica Wszystkich Świętych)
|
5. Brama Wrocławska wzniesiona na szlaku prowadzącym na Dolny Śląsk i w kierunku Wrocławia. Składała się z części bramnej oraz przedbramia, które stanowiło fragment murów miejskich. W jej okolicach fosę zasilała odnoga Warty zwana Notecią (niewidoczna na sztychu).
|
1. Dawny zamek królewski, stanowiący część miejskich obwałowań. Zbudowany prawdopodobnie przez Przemysła I, rozbudowany przez jego syna Przemysła II. Wielokrotnie niszczony i przebudowywany. Obecnie można go podziwiać w nowej, nieco kontrowersyjnej szacie architektonicznej.
|
2. Skarpa wzgórza zamkowego. Obecnie prowadzą wzdłuż niej ulice Góra Przemysła i Zamkowa
|
3. Bogdanka, spiętrzona w celu zapełnienia wodą fosy miejskiej oraz na potrzeby młyna Bogdanka, znajdującego się tuż obok zamku, na wzgórzu od strony dzisiejszego placu Wielkopolskiego (młyn jest niewidoczny na powyższym obrazie).
|
4. Baszta narożna artyleryjska. Stanowiła zakończenie zewnętrznego muru otaczającego miasto od północnego zachodu. Zachowana we fragmencie, została częściowo zrekonstruowana.
|
1. Ratusz Poznański. Budynek jest po "podrasowaniu" przez Jana Baptystę di Quadro. Podwyższony o jedną kondygnację, rozbudowany w kierunku zachodnim, z attyką i loggią. Posiada już nowy zegar oraz koziołki.
|
2. Fontanny (studnie) na Starym Rynku. Widoczne figury Apolla, Jowisza, Marsa i Neptuna, wykonane w roku 1615 przez rzeźbiarza Krzysztofa Redla. Swoją drogą ciekawa sprawa, rzeźby są jakoby z roku 1615, a malowidło, na podstawie którego wykonano sztych, musi być wcześniejsze. Może są to zatem jeszcze starsze, drewniane rzeźby w takim razie.
|
3. Waga miejska po przebudowaniu jej w stylu renesansowym przez Jana Baptystę di Quadro. W owych czasach budynek był siedzibą ważnika oraz jego podwładnych - potażych.
|
4. Budy (taberny, maguły) cechu czapników - 17 drewnianych bud koło jatek rzeźniczych, naprzeciwko kamienicy Jana Żabińskiego (obecnie nr 77).
|
1. Kościół św.Wawrzyńca (rozebrany w początkach XIX wieku).
|
2. Most na Chwaliszewo usytuowany w przedłużeniu Bramy Wielkiej. Most był drewniany i miał konstrukcję "leżajową". W celu poboru myta oraz ochrony mostu wybudowany po obu jego stronach wieże strażnicze. Podczas badań archeologicznych w roku 1997 odkopano dolną kondygnację i fundamenty zachodniej wieży. Budowana z czerwonej cegły, mogła pochodzić z czasów Kazimierza Wielkiego.
|
3. Brama Wielka, zwana też Wspaniałą. Prowadziła tędy droga ze Starego Rynku na Chwaliszewo i dalej na Ostrów Tumski. Widoczny także most przez fosę.
|
4. Domy garbarzy, położone blisko rzeki, ze względu na duże ilości wody potrzebne do oprawiania skór. Obecnie ulica Garbary.
|
5. Most przez zachodnie koryto Warty, łączący wyspę Garbary z wyspą Grobla. Most istniał około 500 lat i był drewniany, miał charakter tranzytowy (wraz z mostem Łacina zapewniał komunikację w kierunku wschodnim). Był szczególnie ważny w czasach, kiedy nie istniał most z miasta na Chwaliszewo - wtedy budowano dodatkowy most z Grobli na Chwaliszewo.
|
