Św.Marcin
| Nazwa średniowieczna | n/d |
| Nazwa do roku 1918 | Am Berliner Tor (St Martinstrasse) |
| Nazwa do roku 1939 | Wjazdowa (Św.Marcina (częściowo od 1935r. Marszałka Piłsudskiego)) |
| Nazwa do roku 1945 | Schlossbrücke, Am Berliner Tor (Martinstrasse) |
| Nazwa do roku 1990 | Armii Czerwonej |
| Nazwa obecna | Św.Marcin |
| Opis wg Z.Zakrzewskiego | (W XIII wieku wykształciło się wzdłuż traktu wiodącego na zachód, ku Słubicom i Krosnu, podmiejskie osiedle rzemieślnicze Św.Marcina. Jego centrum stanowił położony na skarpie wzgórza kościół pod tym samym wezwaniem. W roku 1797 osiedle zostało włączone do miasta. Historia ulicy tłumaczy jej tradycyjną nazwę Św.Marcina. Nazwa ta obejmowała za czasów pruskich odcinek od placu Wiosny Ludów do rozebranej w roku 1901 Bramy Berlińskiej. Po zburzeniu Bramy powstał zachowany do dziś dalszy odcinek ulicy, wiodący na zachód. W wolnej Polsce nazwano go ulicą Wjazdową, jako że tędy wjeżdżało się od strony dworca kolejowego do Śródmieścia. W czerwcu 1935r. cała ta reprezentacyjna arteria: Wjazdowa, Kaponiera, Zwierzyniecka aż do zoologu, została objęta jedną nazwą: aleja Marszałka Piłsudskiego, zmarłego miesiąc przedtem.) |
| Opis wg Z.Zaleskiego | Powstała w postaci obecnej po zburzeniu Bramy Berlińskiej i otrzymała w roku 1908 nazwę "Przy Bramie Berlińskiej" (Am Berliner Tor). Dawniej liczyła się częściowo do ulicy "Przed Bramą Berlińską". Od 15.11.1919r. zwie się "ul.Wjazdową". Tak nazwana, ponieważ stanowi ze strony dworca kolejowego trakt wjazdowy. (Osada przy kościele Św.Marcina powstała rychlej niż miasto autonomiczne (była już około roku 1240), stanowiła własną jednostkę organizacyjną i była własnością Proboszcza Św.Marcińskiego. Wcielona do miasta w 1797. Część ulicy zawsze należała do miasta. Droga idącą od starej bramy Wrocławskiej przy kościele prowadziła do Frankfurtu nad Odrą. Ulica ta w nazwie swej zachowała miano dawnej osady. Nazwa polska aprobowana urzędowo 16.06.1919r.) |
| Opis wg M.Mottego | Panie Ludwiku, ten Śty Marcin, teraz niemal główna ulica w Poznaniu, imponująca, że się tak wyrażę, wjeżdżającemu bramą do miasta swoim długim szeregiem trzypiętrowych kamienic, czemże on był przed pięćdziesięciu kilku laty, kiedy jeszcze do szkół chodziłem! Było to przedmieście, mniej więcej jak obecne Zawady, miejscami nawet nie tak pozorne. (...) Ale czas nam już teraz, Panie Ludwiku, rozstać się z Piekarami; nic ci o nich więcej powiedzieć nie mogę; wróćmy więc na św.Marcin, chociaż dalszy ciąg i tej ulicy, od Piekar w górę, teraz zupełnie nowy, mało ci mi z dawniejszych i późniejszych czasów przypomina. Przed rokiem trzydziestym jeszcze, idąc tu ztąd ku Berlińskiej bramie, widziałeś na prawo i na lewo po większej części niskie domki drewniane lub z pruskiego muru, szkudłami pokryte, szczytem zwrócone ku ulicy. Znaczna liczba między niemi miała dachy wystające na chodnik, wsparte drewnianemi słupami i po dwa małe okienka z obydwóch stron drzwi. (...) Bramy Berlińskiej i wałów wtenczas naturalnie nie było, z św.Marcińskiej przechodziło się bezpośrednio na pola Jerzyc i Górnej Wildy, ale tam gdzie się ulica kończyła ujrzałeś całe panorama wiatraków, przedstawiające w chwilach mocnego wiatru legion kołujących śmig. Liczono ich tam, jak chłopcem będąc słyszałem, czterdzieści dziewięć, bo pięćdziesiąty, ile razy go postawiono, zawsze się spalił. |
| Opis współczesny | w przygotowaniu |
Pocztówki przedstawiające bramę Berlińską, która stała na wysokości obecnego Zamku Cesarskiego (ze zbiorów własnych).
W gmachu widocznym w dolnej części powyższej pocztówki po prawej stronie mieściła się w czasie zaborów Dyrekcja Poczty:Siedziba Dyrekcji Poczty w Poznaniu mieściła się przy ulicy Am Berliner Tor, czyli w miejscu, gdzie niegdyś stała Brama Berlińska twierdzy poligonalnej. Budynek zachował się do dziś, nieco oszpecony ostrzałem z oblężenia Poznania w roku 1945, stoi naprzeciwko zamku cesarskiego przy ulicy św. Marcina.
Zalepka pocztowa Dyrekcji Poczty
Widok ulicy w latach międzywojennych (oba poniższe zdjęcia pochodzą ze strony www.poznańczyk.pl)
Pocztówki ze zbiorów WBC oraz ze zbiorów własnych
Św.Marcin w miejscu, gdzie kiedyś powstaną budynki Alfy
Zdjęcia z lat pięćdziesiątych ze strony "www.gazeta.pl"
Maj 2018
Wrzesień 2020, wschodnia część
Najbardziej chyba znana i reprezentacyjna (przynajmniej kiedyś) ulica Poznania. Zaczyna swój bieg na rondzie Kaponiera a następnie podąża w kierunku wschodnim na spotkanie Placu Wiosny Ludów, gdzie kończy swój bieg tuż obok Kupca Poznańskiego.